Nood aan meer focus op landbouw in grondbeleid?
Tal van openbare instellingen zijn in het bezit van landbouwgebied, maar er worden weinig tot geen landbouwactiviteiten verricht op deze gronden. Hans Vandermaelen (UGent-ILVO) voerde een onderzoek uit naar de afwezigheid van bewust ruimtelijk landbouwbeleid in het kader van zijn doctoraatsstudie.
Afgelopen jaren hebben gemeenten, OCMW’s, kerkfabrieken, provinciebesturen en hogere overheden heel wat publieke gronden verkocht. Onder die publieke gronden zijn er heel wat landbouwgronden. Echter, de publieke instellingen verkopen deze gronden met weinig focus op het landbouwbeleid. Met andere woorden, het grootste doel van deze verkopen is een zo hoog mogelijke prijs krijgen. Hieruit kan worden afgeleid dat zowat iedereen deze gronden kan kopen, zonder dat ze specifieke landbouwdoeleinden hebben. Boeren zien zich soms noodgedwongen om de gronden zelf op te kopen, weliswaar tegen een hoge prijs, waardoor ze zichzelf en hun opvolgers in de schulden werken.
Daarnaast worden de gronden niet enkel verkocht door de publieke instellingen, ze worden ook door hen aangekocht. “De meeste aankopen gebeuren in natuurgebied en industriegebied om natuur- en economisch beleid te realiseren,” verduidelijkt Vandermaelen. Het zwaartepunt van het grondbeleid van de openbare besturen ligt dus niet op landbouw. Er wordt meer ingezet op de aanleg van water-, natuur- en recreatiegebieden, maar ook op het installeren van nuts- en mobiliteitsvoorzieningen. De landbouwruimte wordt dus nog meer onder druk gezet.
Net omdat er weinig landbouwdoelen worden geïmplementeerd in het grondbeleid, wordt de illusie gecreëerd dat onze verstedelijkte samenleving het wel kan redden zonder boeren. Paradoxaal genoeg is het net de verstedelijkte bevolking die rekent op de boeren om de maatschappelijke uitdagingen, zoals voedselvoorziening en onderhoud van het landschap, aan te gaan.
Het heet dan ook noodzakelijk om een langetermijnvisie te creëren met meer focus op het landbouwbeleid. Dit begint in eerste instantie bij de publieke instellingen die hun grondenpolitiek zouden moeten herzien in die mate dat de resterende boeren meer worden ondersteund bij hun activiteiten, zodat dit kan leiden tot een autonome, volledig grondgebonden landbouw waarbij er een cyclus kan worden gesloten tussen veehouderij, akkerbouw en tuinbouw, alsook tussen akkerland, weiland en natuurgebied.
Kortom, de uitdagingen van de landbouwers lijken niet louter beperkt tot de huidige stikstofcrisis.
©Govly
