Bepaalde overheidsopdrachten aan bedrijven brengen risico’s met zich mee op het gebied van spionage en sabotage door buitenlandse mogendheden. Dit kan bijvoorbeeld betrekking hebben op opdrachten voor het installeren van camera’s, het leveren van scanners voor douane en politie, of baggerwerken in de buurt van kritieke infrastructuur op zee. Om deze reden heeft de Veiligheid van de Staat, in samenwerking met het Coördinatie Comité Inlichtingen en Veiligheid (CCIV) en de Dienst Overheidsopdrachten van de Kanselarij, regels opgesteld om overheidsopdrachten op dit gebied te beschermen.Bij het uitschrijven van overheidsopdrachten is het nu verplicht om een zogenaamde ‘quickscan’ uit te voeren aan de hand van verschillende parameters. Hiermee kan worden bepaald of de overheidsopdracht een risico vormt voor de nationale veiligheid. Indien dat het geval is, moeten er bepaalde maatregelen worden genomen.Allereerst moet worden nagegaan of de overheidsopdracht valt onder de wet Defensie & Veiligheid. Dit is het geval wanneer het gaat om leveringen, werken of diensten die betrekking hebben op militaire of gevoelige doeleinden. In dat geval zijn er strikte uitsluitingsgronden voor bedrijven die niet als betrouwbaar worden beschouwd of die niet kunnen garanderen dat ze voldoen aan de verplichtingen op het gebied van gegevensbeveiliging. Er zijn ook specifieke bepalingen voor bedrijven uit derde landen, waardoor de gunning van de opdracht beperkt kan worden tot bedrijven uit de Europese Economische Ruimte (EER).Zelfs als de overheidsopdracht onder de gewone wet inzake overheidsopdrachten van 17 juni 2016 valt, zijn er instrumenten beschikbaar om af te wijken van de regels voor overheidsopdrachten. In dat geval moet echter worden gemotiveerd waarom bepaalde opdrachtnemers kunnen worden geweigerd ter bescherming van essentiële veiligheidsbelangen. Deze regels worden vastgelegd in een omzendbrief en zijn vandaag goedgekeurd door de ministerraad. Op deze manier tracht de overheid de veiligheid van ons land te waarborgen bij het toekennen van overheidsopdrachten.Minister van Justitie, Vincent Van Quickenborne, verklaart: “We hebben de voorbije jaren al verschillende dossiers gezien waarbij bepaalde risico’s bestaan. We moeten daar niet naïef in zijn. Gelet op de geopolitieke ontwikkelingen van de voorbije jaren, met als exponenten de oorlog in Oekraïne en de economische wedloop met China, moeten we waken over onze strategische onafhankelijkheid. Vrije concurrentie bij overheidsopdrachten is belangrijk, maar dit mag ons niet blind maken voor bepaalde risico’s wanneer het gaat om onze nationale veiligheid en strategische belangen. Om onder meer spionagerisico’s weg te werken, hebben we nood aan een sterkere veiligheidscultuur. De Quickscan en de nieuwe regels voor overheidsopdrachten zullen hier een wezenlijke bijdrage in betekenen.”© Govly