Jef Verlinden, het afdelingshoofd van het Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht (VCET), kondigt aan in het jaarverslag van het Vlaamse Agentschap Justitie en Handhaving dat “binnenkort de enkelbanden voorzien zullen zijn van een ‘slachtofferapplicatie’ met gps, waardoor slachtoffers gewaarschuwd kunnen worden als hun agressieve ex-partner te dicht in de buurt komt en daarmee de voorwaarden schendt.” Het jaarverslag werd maandag vrijgegeven.

De integratie van deze slachtofferapplicatie is opgenomen in het lastenboek voor de aankoop van nieuwe enkelbanden. De toekenning van deze overheidsopdracht wordt verwacht later dit voorjaar, zodat de ‘slimme enkelbanden’ tegen het einde van het jaar operationeel kunnen zijn. Verlinden benadrukt dat dit geen futuristische visie is voor de verre toekomst, maar eerder een concrete mogelijkheid om slachtoffers meer gemoedsrust te bieden en potentiële overtreders af te schrikken.

Een ander concreet plan met betrekking tot enkelbanden is het gebruik ervan bij minderjarigen. Verlinden beschouwt dit als “belangrijk werk voor de nabije toekomst.” Hij merkt op dat hoewel dit een gevoelig onderwerp is, er ook voordelen zijn als jongeren kunnen worden gevolgd en begeleid om hun schoolgang te waarborgen.

Het gebruik van elektronisch toezicht bereikt al recordhoogtes in Vlaanderen. Het aantal aansluitingen bij VCET bedroeg vorig jaar 5.176, wat ongeveer 800 meer is dan het voorgaande jaar. Aan het einde van december droegen 1.600 gedetineerden een enkelband. De stijging zet zich voort, aangezien het aantal enkelbanden in april 2023 al is gestegen tot 1.900. Ondanks deze toename heeft dit niet geleid tot een verslechtering van de opvolging en begeleiding, mede dankzij de inzet van extra personeel. Volgens het jaarverslag werden in 2021 nog 20 procent van de personen met een enkelband gedwongen geseind wegens het schenden van de regels, terwijl dit percentage vorig jaar daalde naar 10 procent. Dit wordt toegeschreven aan een proactieve aanpak en een menselijke benadering.

Er zijn echter uitdagingen in de samenwerking tussen het Vlaamse VCET en de federale FOD Justitie, zoals blijkt uit het artikel. Er wordt benadrukt dat het belangrijk is dat “wie de regels schendt, de gevolgen daarvan moet dragen en naar de gevangenis moet worden teruggestuurd. Helaas verloopt dit soms niet vlekkeloos.” Er wordt beweerd dat Justitie te gemakkelijk besluit om zelfs na ernstige overtredingen opnieuw een enkelband te gebruiken.

Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir (N-VA) is echter niet tevreden met de stijging van het aantal enkelbanden. Vorige maand heeft ze haar bezorgdheid geuit over het feit dat het federale probleem van overbevolkte gevangenissen gedeeltelijk op Vlaanderen wordt afgewenteld via elektronisch toezicht. Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) heeft dit echter ontkend en ziet de toename van druggerelateerde zaken als de oorzaak van het grotere aantal enkelbanden.

© Govly