In het kader van de procedure voor de gunning van een belangrijke overheidsopdracht die bestaat in een raamovereenkomst voor de aankoop van treinstellen, besliste de NMBS op 28 februari 2025 om van de drie inschrijvers een Spaanse vennootschap aan te wijzen als “voorkeursbieder”, waarmee ze onderhandelingen wil aanknopen over de documenten van de overeenkomst. Die aanwijzing was het gevolg van een rangschikking van de offertes die opgemaakt was op basis van verschillende gunningscriteria, waaronder de technische kwaliteit van de offertes. De twee andere inschrijvers werden ondertussen in de “wachtkamer” geplaatst. Bij arrest nr. 263.012 van 17 april 2025 heeft de Raad van State (Franstalige kamer) de schorsing van de tenuitvoerlegging van deze beslissing bevolen. Er wordt geoordeeld dat uit de gewraakte beslissing niet blijkt volgens welke methode het criterium van de technische kwaliteit is geëvalueerd bij de beoordeling van de offertes.

In deze zaak werd het gunningscriterium “technische kwaliteit” beoordeeld volgens meer- of minwaarden ten opzichte van de verwachtingen van de NMBS, die een verschillende graad van belang kunnen vertonen (belangrijke meer- of minwaarde, aanvaardbaar of beperkt). Op basis van deze kwalificaties voor elk aspect van de technische waarde, wordt vervolgens een beoordeling gegeven, gaande van “goede kwaliteit”, “meer dan voldoende”, “suboptimaal”, “voldoende” of “zwak”. Tenslotte worden deze beoordelingen omgezet in een puntenscore.

Alhoewel de Raad van State geen bezwaar heeft tegen deze beoordelingsmethode op zich, merkt zij toch op dat deze methode moet toegepast worden met eerbiediging van de beginselen van transparantie en gelijke behandeling van de inschrijvers. De Raad was van oordeel dat dit niet het geval was in deze zaak.

Om te beginnen wees de Raad er op dat de betekenis en de draagwijdte van de kwalificaties “goede kwaliteit”, “meer dan voldoende”, “suboptimaal”, “voldoende” of “zwak” niet werden gepreciseerd, zodat het niet mogelijk is de invloed vast te stellen die elk van deze elementen heeft gehad op de beoordeling van de offertes met het oog op de verdeling van de punten.

De globale puntenscores laten niet toe te begrijpen hoe ze werden toegekend in acht genomen de gebruikte kwalificaties. Onder meer kan niet begrepen worden waarom de offerte van de gekozen inschrijver – in weerwil van een beoordeling  “zwak” tot vijf keer toe – een puntenscore krijgt van   17,25/36 voor het kwaliteitscriterium, en de offerte van de teleurgestelde inschrijver enkel 17/36 ontvangt, terwijl de technische kwaliteit van zijn offerte slechts driemaal als “zwak” werd beoordeeld.

Het is ook niet mogelijk in het gunningsverslag vast te stellen of een zeer slechte of een zeer goede prestatie voor een of meerdere beoordelingselementen de globale beoordeling van het gunningscriterium heeft beïnvloed, waardoor het duidelijk zou worden hoe de puntenscores werden toegekend.

Geen enkele element in het administratief dossier geeft enige verduidelijking met betrekking tot de factoren, die geleid hebben tot de toekenning van de puntenscores voor het betrokken gunningscriterium.

De Raad van State besloot dan ook dat de methode, zoals die door de NMBS werd toegepast, voorbijgaat aan het beginsel van transparantie dat een overheidsbedrijf krachtens de wetgeving inzake overheidsopdrachten in acht dient te nemen.